ลูทีนบริสุทธิ์ และ ลูทีนทั่วไป เป็นสารอาหารสำคัญที่มักพบในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงสายตา แต่ลูทีนทั้งสองแบบมีความแตกต่างกันทั้งในแง่ของโครงสร้างโมเลกุล ประสิทธิภาพ รวมถึงวิธีการดูดซึมเข้าสู่ร่างกาย บทความนี้จะช่วยให้ทุกคนเข้าใจถึงความแตกต่างของลูทีนทั้งสองประเภท และสามารถเลือกสารอาหารบำรุงดวงตาที่ดีที่สุดให้ตัวคุณเองได้อย่างเหมาะสม

ลูทีนบริสุทธิ์ คืออะไร ?

ลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์ (Lutein Ester) คือ ลูทีนชนิดแรกที่พบได้ในผักผลไม้ทั่วไปที่มีสีเขียวเข้มและสีเหลือง เช่น ผักคะน้า ปวยเล้ง ฟักทอง และพบมากในดอกดาวเรือง ถือเป็นอีกหนึ่งฟอร์มของลูทีนที่มีประสิทธิภาพดีกว่าลูทีนรูปแบบทั่วไป (Lutein Free From)

หากนำลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์ ไปผ่านกระบวนการสกัดเพื่อรักษาคุณภาพของสารสำคัญ จะยิ่งทำให้ได้ลูทีนบริสุทธิ์ที่มีความคงตัวมากขึ้น ไม่เสื่อมสลายง่าย สามารถออกฤทธิ์ฟื้นบำรุงดวงตาได้อย่างเต็มประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

ความแตกต่างระหว่าง “ลูทีนบริสุทธิ์” vs “ลูทีนทั่วไป”

คุณสมบัติ

ลูทีนบริสุทธิ์ (ลูทีน เอสเทอร์)

ลูทีนทั่วไป

1.โครงสร้างโมเลกุล เชื่อมต่อกับหมู่เอสเทอร์ของกรดไขมัน (-OR) เชื่อมต่อกับหมู่ไฮดรอกซิล (-OH)
2.ความเสถียร สูงกว่า ต่ำกว่า
3.การดูดซึม ดูดซึมได้ดีกว่าลูทีนทั่วไปถึง 80% ดูดซึมได้น้อยกว่า
4.อายุการเก็บรักษา นานกว่า น้อยกว่า เสื่อมสภาพง่าย
  • โครงสร้างโมเลกุล 

    • ลูทีนทั่วไป จะมีหมู่ไฮดรอกซิล (-OH) อยู่ที่ปลายโมเลกุลทั้งสองด้าน
    • ลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์ จะมีโครงสร้างโมเลกุลที่ผูกกับกรดไขมัน โดยจะมีเอสเทอร์ของกรดไขมัน (-OR) แทนที่หมู่ไฮดรอกซิล (-OH) อยู่ที่ปลายโมเลกุลด้านใดด้านหนึ่งหรือทั้งสองด้าน ทำให้ร่างกายดูดซึมสารเหล่านี้ไปใช้งานได้ดีกว่า และหากใช้เทคโนโลยี Beadlet เพื่อคงสภาพก็จะมีความเสถียรมากกว่าลูทีนทั่วไป

  • ความเสถียร

    • ลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์ มีความเสถียรสูง ทนต่อแสงแดด อากาศ และความร้อนได้ดีกว่าลูทีนทั่วไป เนื่องจากโครงสร้างโมเลกุลจะมีเอสเทอร์ของกรดไขมัน (-OR) แทนที่หมู่ไฮดรอกซิล (-OH) อยู่ที่ปลายโมเลกุลด้านใดด้านหนึ่งหรือทั้งสองด้าน ด้วยโครงสร้างดังกล่าวผสานกับเทคโนโลยี Beatlet จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้ลูทีนในรูปแบบลูทีนบริสุทธิ์ไม่เสื่อมสลายง่าย และสามารถเก็บรักษาได้นานขึ้น

ในขณะที่ลูทีนทั่วไป จะมีความคงตัวต่ำ จึงเสื่อมสภาพง่ายเมื่อสัมผัสกับแสง ความร้อน หรืออากาศ

  • การดูดซึม

    • ในแง่ของการดูดซึม จากข้อมูลพบว่า ลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์ ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ดีกว่าลูทีนทั่วไปถึง 80%

เหตุผลมาจากโครงสร้างโมเลกุลของลูทีนบริสุทธิ์ที่เชื่อมต่อกับกรดไขมัน ซึ่งก็คือการมีหมู่ Ester ในขณะที่ลำไส้เล็กที่ทำหน้าที่ดูดซึมสารอาหาร ก็มีโครงสร้างเป็น Phospholipid bilayer ที่สามารถดูดซึมสารอาหารจำพวกไขมันได้ดี 

อ้างอิงจากงานวิจัยฉบับหนึ่งที่ทำการวัดปริมาณลูทีนในกระแสเลือด พบว่า ณ ช่วงเวลาเดียวกัน มีปริมาณลูทีนเอสเทอร์ในกระแสเลือดสูงกว่าลูทีนทั่วไป จึงสรุปได้ว่า “ลูทีนเอสเทอร์ ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้ดีกว่าลูทีนทั่วไป”

ร่างกายจึงสามารถนำเอาสารอาหารในรูปแบบลูทีนเอสเทอร์ไปใช้ประโยชน์ในการบำรุงดวงตาได้ดีกว่าลูทีนทั่วไป

  • การเก็บรักษา

    • จากข้อมูลพบว่า ลูทีนบริสุทธิ์หรือลูทีนเอสเทอร์เก็บรักษาได้นานกว่าลูทีนทั่วไป เนื่องจากมีความคงตัวสูงมาก สามารถทนต่อแสงแดด อากาศ และความร้อนได้ดีกว่า

ประโยชน์ของ “ลูทีนบริสุทธิ์ หรือลูทีนเอสเทอร์” ต่อดวงตา?

  1. ช่วยกรองแสงสีฟ้า (Blue light) จากหน้าจอ ทั้งจากหน้าจอมือถือ คอมพิวเตอร์ หรือแม้กระทั่งหลอดไฟ LED  ทั้งช่วยสร้างสารต้านอนุมูลอิสระปกป้องเซลล์จอประสาทตาไม่ให้ถูกทำลายจากแสงสีฟ้า
  2. ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคจอประสาทตาเสื่อม (Macular Degeneration) มีส่วนช่วยเพิ่มความหนาแน่นของเม็ดสีที่จอประสาทตา ปกป้องเซลล์จอประสาทตาไม่ให้ถูกทำลาย
  3. เพิ่มความชุ่มชื้นในดวงตา เพิ่มการยึดเกาะของชั้น Mucus ทำให้น้ำตายึดเกาะกับดวงตาได้นานขึ้น จึงทำให้ดวงตาชุ่มชื้น ช่วยลดอาการตาแห้ง ตาล้าได้
  4. ป้องกันการเกิดต้อในตา เช่น ต้อกระจก ต้อเนื้อ ต้อลม
  5. เพิ่มประสิทธิภาพในการมองเห็น เนื่องจากลูทีนเอสเทอร์ สะสมที่จุดรับภาพชัด (Macula) ทำให้การมองเห็นดีขึ้น ลดการตาพร่ามัว

“ข้อควรรู้” ก่อนเลือกซื้อผลิตภัณฑ์เสริมอาหารลูทีน

  • ควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่ระบุว่าใช้ลูทีนในรูปแบบของ “ลูทีนเอสเทอร์” หรือ “ลูทีนบริสุทธิ์” เพื่อให้ได้คุณภาพสูงสุดในการบำรุงสายตา
  • ตรวจสอบแหล่งที่มาของลูทีนและมาตรฐานการผลิตว่ามีความปลอดภัย น่าเชื่อถือ
  • แนะนำให้รับประทานลูทีน พร้อมอาหารที่มีไขมัน หรือรับประทานหลังมื้ออาหาร เพื่อเพิ่มการดูดซึมเข้าสู่ร่างกายให้ดียิ่งขึ้น

“ความสำคัญของฟอร์มลูทีน” ในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงดวงตา

การเลือกฟอร์มของลูทีน ขึ้นอยู่กับเป้าหมายในการดูแลสุขภาพดวงตา และขึ้นอยู่กับความต้องการของแต่ละบุคคล เช่น

  • ผู้ที่ไม่ได้มีโรคทางตา : เลือกลูทีนทั่วไปที่ได้จากอาหารทั่วไปตามธรรมชาติก็อาจเพียงพอแล้ว
  • ผู้ที่มีโรคทางตาหรือต้องการฟื้นบำรุงดวงตาอย่างจริงจัง : ลูทีนบริสุทธิ์หรือลูทีนเอสเทอร์ จะเป็นตัวเลือกที่เหมาะสมกว่า เนื่องจากมีประสิทธิภาพดีกว่าทั้งในแง่ของความเสถียร ดูดซึมเข้าสู่ร่างกายได้ดีกว่า จึงออกฤทธิ์ฟื้นบำรุงดวงตาได้ดีกว่า ดังที่ได้กล่าวไปแล้ว

ลูทีนในฟอร์มต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นลูทีนบริสุทธิ์และลูทีนทั่วไป ต่างมีบทบาทสำคัญในการดูแลสุขภาพดวงตา การเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมและมีคุณภาพ จะช่วยให้คุณได้รับประโยชน์จากลูทีนได้อย่างเต็มที่ 

อ้างอิง

Lutein esters from Tagetes erecta (2016)

nutriscience

PowerPoint Presentation (technologynetworks.com)