“วัยทองเพศหญิง” หากคุณผู้หญิงท่านใด เริ่มมีอาการร้อนวูบวาบ อารมณ์แปรปรวน รู้สึกแสบ คัน บริเวณช่องคลอด น้ำหนักขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนว่าคุณกำลังเข้าสู่ภาวะ “วัยทอง” ก็เป็นได้
เจาะลึก “วัยทองเพศหญิง” คืออะไร?
วัยทองเพศหญิง หรือที่เรียกว่าวัยหมดประจำเดือน (Menopause) เกิดจากรังไข่หยุดการสร้างฮอร์โมนเพศหญิงที่มีชื่อว่า เอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ส่งผลให้ไม่มีประจำเดือน ซึ่งหากประจำเดือนไม่มาครบ 1 ปี จะถือได้ว่าเข้าสู่ภาวะวัยทองโดยสมบูรณ์
ผู้หญิงมักเข้าสู่ช่วงวัยทอง เมื่ออายุประมาณ 45-55 ปี
เช็คอาการ! เข้าข่าย “วัยทองเพศหญิง”
การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในช่วงวัยทอง ทำให้เกิดอาการต่าง ๆ ดังนี้
- รู้สึกร้อนวูบวาบ โดยเฉพาะบริเวณใบหน้า ลำคอ อก
- เหงื่อออกมากในตอนกลางคืน
- ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ บางเดือนอาจมาถี่ในช่วงแรก แล้วค่อย ๆ ทิ้งห่างออกไปหลายเดือน จนหมดไปในที่สุด
- อารมณ์แปรปรวน เครียด หงุดหงิด วิตกกังวลง่าย ซึมเศร้า
- ช่องคลอดแห้ง แสบ คัน บริเวณช่องคลอด
- นอนไม่หลับ หลับ ๆ ตื่น ๆ ชอบสะดุ้งตื่นกลางดึก
- ความจำลดลง เริ่มมีอาการหลง ๆ ลืม ๆ
- ผิวแห้งกร้าน บางครั้งมีอาการคัน เกิดผื่นแพ้ได้ง่าย
สาเหตุ “อาการวัยทองเพศหญิง”
จากที่ได้เกริ่นไปก่อนหน้านี้แล้วว่า วัยทองเกิดจากการที่รังไข่ผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนลดลง จนค่อย ๆ หยุดผลิตในที่สุด ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้เกิดขึ้นตามธรรมชาติเมื่อผู้หญิงเข้าสู่วัยกลางคน และอาจมีปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย อาทิเช่น
- พันธุกรรม หากผู้หญิงในครอบครัวมีประวัติเข้าสู่วัยทองเร็ว ก็มีโอกาสที่จะเข้าสู่ช่วงวัยทองได้เร็วขึ้นเช่นกัน
- การผ่าตัดเอารังไข่ออก อาจทำให้ผู้หญิงเข้าสู่วัยทองอย่างรวดเร็ว เนื่องจากไม่มีการผลิตฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนจากรังไข่อีกต่อไป
- การรักษาด้วยเคมีบำบัดหรือการฉายแสง การรักษามะเร็งบางชนิดโดยวิธีการนี้ อาจทำให้รังไข่หยุดการผลิตฮอร์โมนเร็วกว่าปกติ เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดวัยทองก่อนวัยอันควร
- ความผิดปกติของฮอร์โมน โรคที่เกี่ยวกับระบบต่อมไร้ท่อ เช่น โรคไทรอยด์ อาจส่งผลต่อการทำงานของฮอร์โมน ทำให้เข้าสู่วัยทองได้เร็วขึ้น
- ไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตในปัจจุบัน เช่น สูบบุหรี่ ความเครียด น้ำหนักเกิน หรือการขาดการออกกำลังกาย มีความเสี่ยงที่จะเข้าสู่ภาวะวัยทองได้เร็วขึ้น
ดูแลตัวเองอย่างไร? เมื่อผู้หญิงเข้าสู่ช่วง “วัยทอง”
การดูแลตัวเองในช่วงวัยทอง ถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้คุณผู้หญิงสามารถรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและจิตใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ ด้วยวิธีง่าย ๆ ที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง อาทิเช่น
- ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ 7-8 ชม./วัน งดสูบบุหรี่ ทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายความเครียดอย่างการนั่งสมาธิ จะช่วยปรับสมดุลอารมณ์ได้
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควรออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที/วัน เช่น เดิน วิ่ง ว่ายน้ำ หรือโยคะ กิจกรรมเหล่านี้นอกจากจะช่วยเสริมสร้างกระดูกแล้ว ยังช่วยลดความเครียด และช่วยควบคุมน้ำหนักได้อีกด้วย
- งดทานเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และคาเฟอีน การงดทานสิ่งเหล่านี้ สามารถช่วยลดอาการร้อนวูบวาบและอาการนอนไม่หลับได้
- ทานวิตามินหรืออาหารเสริม ที่มีสารสกัดที่ช่วยบำรุงสมอง ปรับสมดุลอารมณ์และสารสื่อประสาทในช่วงวัยทอง เช่น กิงโกะหรือใบแปะก๊วย, γ-Oryzanol และ วิตามินดี 3 เป็นต้น
- เสริมฮอร์โมนเพศหญิง การเสริมฮอร์โมนสามารถบรรเทาอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกในตอนกลางคืน และอาการอื่นๆที่เกิดขึ้นในช่วงวัยทองได้เป็นอย่างดี ทั้งนี้ควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์ เพราะมีผลข้างเคียงค่อนข้างเยอะ
