ไวน์แดงวันละแก้ว ช่วยหัวใจจริงหรือแค่หวานปาก ?

ในยุคที่คนหันมาใส่ใจสุขภาพมากขึ้น หนึ่งในคำแนะนำยอดฮิตที่หลายคนเคยได้ยินคือ “ดื่มไวน์แดงวันละแก้วดีต่อหัวใจ” แต่คำถามสำคัญคือ… คำกล่าวนี้จริงแค่ไหน? ดื่มไวน์แดงแล้วจะช่วยป้องกันโรคหัวใจได้จริงหรือ? หรือเป็นแค่ภาพลวงตาที่ซ่อนอยู่ภายใต้รสชาตินุ่มลึกของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์? บทความนี้จะพาไปสำรวจความจริงเบื้องหลังไวน์แดง โดยอ้างอิงจากงานวิจัยทางการแพทย์และข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่เข้าใจง่าย เพื่อให้คุณตัดสินใจได้อย่างมีข้อมูลมากขึ้น

จุดเริ่มต้นของความเชื่อ French Paradox

ความเชื่อว่าไวน์แดงดีต่อหัวใจมีต้นกำเนิดมาจากสิ่งที่เรียกว่า French Paradox หรือ “ความขัดแย้งของฝรั่งเศส” ซึ่งเกิดจากการสังเกตว่า แม้คนฝรั่งเศสจะบริโภคอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง เช่น เนย ชีส และเนื้อแดง แต่กลับมีอัตราการเกิดโรคหัวใจต่ำกว่าประเทศอื่นๆ ในยุโรป นักวิจัยจึงสันนิษฐานว่า การดื่มไวน์แดงประจำ อาจเป็นปัจจัยป้องกันโรคหัวใจในประชากรกลุ่มนี้ และนับตั้งแต่นั้น ความเชื่อเรื่องไวน์แดงกับสุขภาพหัวใจก็แพร่หลายไปทั่วโลก

องค์ประกอบในไวน์แดงที่อาจเป็นประโยชน์

ไวน์แดงมีสารประกอบทางชีวภาพหลายชนิดที่อาจมีผลดีต่อร่างกาย โดยเฉพาะสารในกลุ่ม พฤกษเคมี (Phytonutrients) ได้แก่:

• Resveratrol สารพฤกษเคมีในเปลือกองุ่นแดง มีคุณสมบัติ ต้านอนุมูลอิสระ และอาจช่วยลดการอักเสบ, เพิ่มการทำงานของหลอดเลือด, และลดความเสี่ยงโรคหัวใจ งานวิจัยในวารสาร Nature ระบุว่า resveratrol ช่วยป้องกันการเกิดการเกาะตัวของเกล็ดเลือดในหลอดเลือด และอาจยับยั้งการเกิดคราบไขมันในผนังหลอดเลือดได้

• Flavonoids และ Polyphenols ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันเซลล์หลอดเลือดจากการถูกทำลาย ลด LDL (ไขมันเลว) และเพิ่ม HDL (ไขมันดี)

• แอลกอฮอล์ในปริมาณต่ำ การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณพอเหมาะ (moderate drinking) อาจช่วยเพิ่ม HDL และทำให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น ลดโอกาสเลือดแข็งตัว

งานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ว่าอย่างไร ?

มีการศึกษาจำนวนมากที่พยายามเชื่อมโยงระหว่างไวน์แดงกับการป้องกันโรคหัวใจ เช่น

• Harvard T.H. Chan School of Public Health ระบุว่า การดื่มแอลกอฮอล์ในระดับปานกลางอาจมีผลดีต่อหัวใจ โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัจจัยเสี่ยงทางพันธุกรรม อย่างไรก็ตาม การดื่มมากเกินไปจะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง หัวใจเต้นผิดจังหวะ และภาวะหัวใจล้มเหลว

• American Heart Association (AHA) ย้ำว่า แม้จะมีหลักฐานบางอย่างที่ชี้ว่าไวน์แดงอาจมีประโยชน์ต่อหัวใจ แต่ยังไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะแนะนำให้เริ่มดื่มแอลกอฮอล์เพื่อประโยชน์ต่อสุขภาพหัวใจ

• งานวิจัยปี 2022 จาก British Medical Journal พบว่า resveratrol ในไวน์แดงอาจมีผลต่อเซลล์ในหลอดเลือดจริง แต่การออกฤทธิ์ในร่างกายมนุษย์ยังมีข้อจำกัด เนื่องจากความสามารถในการดูดซึมต่ำ

ข้อควรระวัง อย่าลืมว่าไวน์แดงคือแอลกอฮอล์

ถึงแม้ไวน์แดงจะมีสารต้านอนุมูลอิสระและคุณประโยชน์บางอย่าง แต่ไม่อาจปฏิเสธได้ว่า มันคือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งมีผลข้างเคียงหลายประการ เช่น

• เพิ่มความเสี่ยงของโรคตับ

• เพิ่มโอกาสเป็นมะเร็ง (โดยเฉพาะช่องปาก หลอดอาหาร และเต้านม)

• เสี่ยงต่อการเสพติด

• เพิ่มความเสี่ยงของอุบัติเหตุและอาการทางจิตใจ

AHA และ WHO จึงไม่แนะนำให้ผู้ที่ไม่ดื่มแอลกอฮอล์เริ่มดื่มเพื่อหวังผลด้านสุขภาพ

สรุปไวน์แดงกับหัวใจ “จริงบางส่วน แต่ไม่ใช่ทางลัด”

แม้ว่าไวน์แดงจะมีสารประกอบที่อาจส่งผลดีต่อหลอดเลือดและหัวใจ แต่ ไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะบอกว่าการดื่มไวน์แดงจะป้องกันโรคหัวใจได้จริงในระยะยาว อีกทั้งความเสี่ยงจากการดื่มแอลกอฮอล์ก็ยังสูงกว่าประโยชน์ที่อาจได้

คำแนะนำของผู้เชี่ยวชาญ: หากคุณชอบไวน์และไม่มีข้อห้ามทางสุขภาพ การดื่มในปริมาณน้อย (วันละไม่เกิน 1 แก้วสำหรับผู้หญิง หรือ 2 แก้วสำหรับผู้ชาย) อาจไม่เป็นอันตราย แต่ อย่าดื่มเพื่อหวังผลทางสุขภาพ

แหล่งอ้างอิง

1. Baur, J.A., Sinclair, D.A. (2006). Therapeutic potential of resveratrol: the in vivo evidence. Nature Reviews Drug Discovery, 5(6), 493-506. https://doi.org/10.1038/nrd2060

2. Frankel, E.N. et al. (1993). Inhibition of human LDL oxidation by resveratrol. Lancet, 341(8852), 1103-1104.

3. Mukamal, K.J., et al. (2003). Alcohol consumption and risk for coronary heart disease in men with healthy lifestyles. Archives of Internal Medicine, 163(22), 2889–2895.

4. Harvard T.H. Chan School of Public Health. (n.d.). Alcohol: Balancing Risks and Benefits. https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/alcohol/

5. American Heart Association. (2023). Red Wine and Heart Health. https://www.heart.org/en/news/2023/02/28/is-red-wine-good-for-your-heart

6. Smoliga, J.M., et al. (2012). Resveratrol and health – a comprehensive review of human clinical trials. BMJ Open, 2:e001000. https://bmjopen.bmj.com/content/2/6/e001000